Języki eskimo-aleuckie

To grupy języków używanych przez ludy zwane ogólnie eskimoskimi i aleuckimi. Należy wiedzieć, że są one zróżnicowane wewnętrznie pomiędzy sobą. Eskimosi (Inuici i Jupikowie) zamieszkują tereny od Półwyspu, poprzez Alaskę, północne wybrzeża Kanady po Grenlandię.

Szerokie rozprzestrzenienie na wielkich obszarach i brak bliższych kontaktów pomiędzy poszczególnymi grupami sprzyjały powstawaniu lokalnych dialektów. Ich cechą charakterystyczną jest tzw. polisyntetyczność, czyli występowanie słów, które mają znaczenie całego zdania. Słowa-zdania składają się z morfemów o charakterze rzeczownikowym i czasownikowym. Jednak trudno odczytać funkcję pojedynczego morfemu wyrwanego z kontekstu. Prawidłowego znaczenia gramatycznego morfem nabiera dopiero po umieszczeniu go w słowie-zdaniu lub wypływa ono z kontekstu następnych wypowiedzi. W językach eskimoskich występuje 16 fonemów podstawowych (w tym 3 samogłoski: a, i, u). Ponadto występują połączenia samogłosek oraz dyftongi. Charakterystyczne jest także używanie 3 liczb gramatycznych: pojedynczej, podwójnej oraz mnogiej. Eskimosi z obszarów Kanady nie wytworzyli samodzielnie własnego pisma, chociaż podobnie jak inne ludy pierwotnie tworzyli symboliczne rysunki wyrażające jakąś konkretną myśl lub odpowiadające historie. Dopiero w XIX wieku od Indian Algonkinów przejęli i zreorganizowali na własne potrzeby pismo sylabiczne. Natomiast Eskimosi pismo sylabiczne. Natomiast Eskimosi alaskańscy posługiwali się prostym zapisem piktograficznym (obrazkowym), przetwarzanym i udoskonalanym przez misjonarzy (obecnie pismo łacińskie). Na Czukotce do dialektu eskimoskiego jupik przystosowana została cyrylica, na Grenlandii pismo łacińskie. Obecnie grupa języków aleuckich, które określić można jako dialekty, używana jest przez mieszkańców południowych wybrzeży Alaski, Wysp Aleuckich i W. Komandorskich. Wyróżnia się 2 podstawowe dialekty aleuckie: unalaska (wschodnioaleucki) i attu (zachodnioaleucki). Niekiedy dodaje się jeszcze atka (środkowoaleucki). Charakteryzują się one podobnymi cechami jak języki eskimoskie.